zondag 17 februari 2013

vanmorgen moetsen we al vroeg - om 8.45 uur - in de kerk zijn in een dorpje ongeveer 30 minuten rijden. Teruggerekend ben ik om 6.45 uur opgestaan, 7.30 uur ontbijt, om 8.15 uur weggereden. Pasja Malenich, waar we gisteravond gegeten hebben, zou daar preken. De route bleek niet bekend, zodat we uiteindelijk arriveerden om 9.15 uur, te laat dus. Maar niemand in de kerk en in de Oekraine die dat erg vindt. Ondertussen zat de gemeente te zingen, ongeveer 100 mensen. Er was geen vaste voorganger, er waren enkele gemeenteleden (pastors, oudsten) die elke een onderdeel voor hun rekening namen: bidden, een lied a capella inzetten, een bijbellezing e.d. Koen heeft wat verteld van het werk van Christenen voor Israel, ik heb vanuit Nederland even de groeten overgebracht (met jullie toestemming achteraf), Pasja heeft gepreekt (natuurlijk over Israel), Ira heeft vertaald. Bij de gebeden gaat de hele gemeente op de knieen op de grond zitten en iedereen bidt hardop, door elkaar.
Tegen 12.00 uur was de dienst afgelopen, daarna handen schudden, een wandelingetje gemaakt, waarbij je hele verhalen in het Oekraiens te horen krijgt en beleefd 'da' (=ja) zegt.
Tussen de middag kregen we een lunch, waarvan Koen van tevoren duidelijk gezegd had om alleen maar een soepje met wat brood te geven. Maar die vlieger ging natuurlijk niet op. Ook hier weer een enorme hoeveelheid verschillende soorten eten: salades, worstebroogjes, gelei van varkensvlees, gevulde koolbladeren, borscht, vis, gehakt, kasja, met appelstukjes gevulde flensjes, enzo voort. En tenslotte nog grote stukken taart! Heerlijk.
Daarna 's middags in de buurt een massagraf van 1600 Joden bezocht, vlak naast de spoorlijk, in een klein ravijntje - Malaja Babi Jar.
Weer terug naar Vinnitsa, onderweg nog ergens thee gedronken bij een in bedrijf zijnde steengroeve, een hele diepe.
Koen vroeg onderweg hoe Tjitske en ik elkaar hebben leren kennen, dus dat verhaal heb ik ook maar even verteld.
Vanavond hoop ik verder te gaan, omdat we nu gaan eten.
Het is nu 22.40 uur geweest, en ik ga nog even verder met wat we vanmiddag gedaan hebben.
We hebben gegeten bij Boris en Ludmilla. Boris is (baptisten)predikant en Vinnitsa en enkele kleine dorpjes in de omgeving. Ze hebben 10 kinderen, waarvan enkelen getrouwd zijn, en zoon Wassili vertelde, dat hij zomerkampen organiseert, samen met zijn vader. Een bijzonder stel mensen. Boris vroeg ons om onszelf voor te stellen, en bij elke persoon had hij wat verdiepingsvragen. Hij zorgde dat hij gelijk een goed beeld kreeg van iedereen. Tenslotte vertelde hij wat van zichzelf. Daar 'logeerde' Victor, geboren op de Orkney eilenden boven Schotland, deels opgegroeid in Schotland, jarenlang op de schepen van Operatie Mobilisatie gevaren, in Kiev terechtgekomen om jaren in een project met zwerfjongeren te werken, nu in Vinnitsa woonachtig, heeft in Schotland een vrachtwagen staan waarmee hij humanitaire goederen naar de Oekraine wil brengen, ik zag hem in 5 happen een grote appel met klokhuis en al naar binnen werken.
Vanmiddag hebben we een bunkercomplex uit WOII bezocht van een duits legerkorps, de Wehrwolf. Het schijnt dat Hitler er ook enkele keren geweest is op bezoek. Het Rode leger heeft het grondig verwoest, jarenlang is het ook goed verwaarloosd, maar enkele jaren geleden zag een nieuwe burgemeester er de toeristische waarde van in en is er een behoorlijke opknapbeurt geweest.
Daarna hebben we Leonid Trachtenberg in Vinnitsa opgehaald, hij heeft ons naar een massagraf in de stad gebracht en veel verteld. We zijn doorgereden naar het Joods Agentschap van Vinnitsa, waar hij directeur is van een klein mseum over de Joden in WOII. Zijn vrouw Rita Trachtenberg heeft ons in een ontspannen gesprek verteld over haar werk als directrice van het Agentschap waar zij de taak heeft om Joden die aliah willen maken te faciliteren met goede begeleiding om uit de Oekraine te emigreren (stapels papieren met handtekeningen) en in Israel te immigreren (een zware 'inburgeringscursus'). Dat kost samen ongeveer een jaar!
Morgen gaan we eerst zo'n 600 pakketten inladen in een vrachtauto, rijden naar Mogolov-Podolski aan de Moldavische grens, lunchen in de gaarkeuken van de plaatselijke synagoge, 's middags de pakketten uitdelen bij mensen thuis, eten bij Ruslan thuis die we nog kennen van de vorige reis. We verwachten 's avonds zo na tienen weer thuis te zijn, een lange dag hobbelen over slechte wegen.
Nu lekker slapen. Bedankt voor het lezen.