dag 7, de laatste dag, 21 februari 2013

Vandaag maar iets later ontbeten en weggereden. We hadden slechts één reisdoel: Shargorod voor een dikke 90 pakketten. We hadden dus alle tijd en hebben die ook genomen. Onderweg verschillende keren egstopt om foto's te nemen van shetls, paard-en-wagens, mooie besneeuwde landschappen, een oude man met berenmuts en een melkbus op een karretje, enorm hoog met hooi opgeladen aanhangertjes, en andere bijzonderheden in onze ogen.
Einde van de ochtend kwamen we in Shargorod aan, waar we de pakketten direct in een kelder onder een shtetl-huisje uitgeladen hebben. In die kelder stond een behoorlijke voorraad ingemaakte en engelegde groenten, fruit en vruchten. In een soort snackbar hebben we een kom echte oekraiense borsjt met zure room gegeten: heerlijk!
Daarna heeft Ina ons rondgeleid door de restanten van het vroegere shetl, de woonwijk van de Joodse bevolking tot in WOII. Van de vele tienduizenden Joden van toen zijn er nog enkele tientallen overgebleven, vrijwel allemaal ouderen. De shetlt is bijzonder om door te wandelen. Je zou zeggen, dat met enige inspanning er een prachtig openluchtmuseum van te maken is, inclusief de 17e eeuws synagoge. Dat is een prachtig gebouw, helaas door de communisten jarenlang misbruikt als wijnopslagplaats met enormen houten vaten van duizenden hectoliters. Het is er geheel verwaarloosd, het regenwater sijpelt er in de muren die groen zien van de schimmel. Enkele jaren geleden is de eigendom van het gebouw overgedragen aan de Joodse gemeenschap, die echter niet in staat is een restauratie aan te pakken. Toch is er nu wat geld verzameld om in ieder geval dit jaar te kunnen beginnen met het dichtmaken van het dak. Ina heeft in een belendend gebouwtje een piepklein museumpje ingericht met spullen die ze gekregen heeft van vertrekkende Joden.
's Middag trakteerde zij ons thuis op koffie, vruchtensap, zelfgemaakt wijn, en veel taart en snoepjes. Daarna terug naar Vinnitsa, waar ons 3 verrassingen stonden te wachten: 1. een heerlijk afscheidsdiner bij Koen thuis, het vieren van de 46e verjaardag van Koen, en om 19.00 uur een kleine voorstelling van een Joods theatergezelchapje in het plaatselijke theater. Van alles hebben we weer zeer genoten.
Morgenochtend willen we om 7.00 uur vertrekken naar Kiev om nog een bezoek aan BabiJar te brengen, en zullen we om 17.00 uur wegvliegen van Borispol.
We kijken terug op een waardevolle, gezegende, indrukwekkende, aanbevelenswaardige, gezellige, smakelijke, licht vermoeiende, bijzondere, voor nog vele herhalingen vatbare 'winterreis'.